Wat is borstkanker?
Borstkanker, medisch bekend als mammacarcinoom, ontwikkelt zich wanneer beschadigde cellen in de borst beginnen te groeien zonder controle. Deze cellen kunnen een kwaadaardige tumor vormen die vaak zichtbaar is op een röntgenfoto of voelbaar als een knobbel. Deze ziekte kan zich in elk deel van de borst manifesteren.
Ben je op zoek naar iemand die je kan ondersteunen bij kanker? Bezoek dan onze Buddy bij Kanker pagina.
Goedaardig en kwaadaardig
Een tumor kan goedaardig of kwaadaardig zijn. Een goedaardige tumor kan aangrenzend weefsel verplaatsen zonder het te binnendringen. In tegenstelling tot een goedaardige tumor kan een kwaadaardige tumor invasief zijn en zich verspreiden naar andere delen van het lichaam.
Borstkanker, een kwaadaardig gezwel, staat medisch bekend als mammacarcinoom. "Mamma" is afgeleid van het Latijnse woord voor borst.
Symptomen van borstkanker
De symptomen van borstkanker kunnen variëren en omvatten merkbare veranderingen in de borst. Let op de volgende tekenen:
Een knobbeltje of verdikking in je borst
Veranderingen aan je tepel
Veranderingen in de huid van je borst
Ongebruikelijke zwellingen in de oksel
Indien je één van deze symptomen waarneemt, is het aan te raden om contact op te nemen met je huisarts voor een grondige evaluatie.
Soorten borstkanker
Er bestaan diverse vormen van borstkanker. De meest voorkomende variant begint in de melkgangen en wordt Invasief Carcinoom NST genoemd.
Er zijn ook afwijkingen in de borst die potentieel kunnen ontwikkelen tot kanker. Deze voorstadia, zoals DCIS (Ductaal Carcinoom In Situ), worden vaak gevonden tijdens bevolkingsonderzoeken naar borstkanker.
Borstkanker kan verder worden geclassificeerd op basis van de eigenschappen van de tumor:
- Vele borsttumoren zijn hormoongevoelig, wat betekent dat ze groeien onder invloed van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron.
- Sommige borstkankers zijn HER2-positief. HER2 is een eiwit dat een rol speelt in de groei en deling van normale borstcellen.
- Triple-negatieve borstkanker wordt niet gestimuleerd door de hormonen oestrogeen en progesteron en is ook niet HER2-positief. Deze vorm van borstkanker kan snel groeien en heeft een grotere neiging om uit te zaaien dan andere borstkankertypen.
Onderzoeken bij borstkanker
Als je symptomen hebt die kunnen duiden op borstkanker, zal de huisarts je doorverwijzen naar het ziekenhuis voor verder onderzoek. Daar onderga je in eerste instantie een mammografie, een röntgenonderzoek van de borsten.
Indien noodzakelijk volgt er ook een echo van de borst. Tijdens deze echo kan geconstateerd worden dat er geen sprake is van een tumor, maar mogelijk een cyste. Als de onderzoeken een tumor aanwijzen, zal er verder onderzoek gedaan worden door middel van een biopsie, waarbij weefsel uit de borst wordt genomen, of een punctie, waarbij cellen en vocht worden afgenomen. Deze onderzoeken helpen de arts om te bepalen of de tumor goedaardig of kwaadaardig is.
Bij een kwaadaardige tumor, wat wijst op kanker, zijn aanvullende onderzoeken noodzakelijk. Deze kunnen bestaan uit een onderzoek naar de lymfeklieren in de oksel en soms een scan van het gehele lichaam.
Omdat er verschillende soorten borstkanker zijn, wordt een behandelplan altijd afgestemd op het specifiek soort kanker.
Behandelingen van borstkanker
Na een diagnose borstkanker zijn er diverse behandelingsmethoden beschikbaar die vaak in combinatie worden ingezet. Dit is afhankelijk van het type borstkanker en het stadium waarin de ziekte zich bevindt. De meeste vrouwen met borstkanker ondergaan een chirurgische ingreep.
Er zijn hoofdzakelijk twee soorten operaties:
- Borstsparende operaties waarbij alleen de tumor en een kleine rand gezond weefsel eromheen wordt verwijderd.
- Borstamputaties waarbij de gehele borst wordt verwijderd.
Na de operatie kan een plastisch chirurg een borstreconstructie uitvoeren om de vorm van de borst te herstellen. Ook heb je de keus om gebruikt te maken van verschillende soorten protheses.
Daarnaast wordt vaak chemotherapie of radiotherapie toegepast. Als de borstkanker hormoongevoelig is, kan anti-hormonale therapie effectief zijn.
Voor patiënten met een HER2-positieve tumor is doelgerichte therapie een mogelijke behandelingsoptie, gericht tegen het HER2-eiwit dat de groei van kankercellen bevordert.
Terugkeer van borstkanker
Na de behandeling van borstkanker blijft er een risico dat de ziekte terugkeert. Er kan een volledig nieuwe tumor ontstaan die geen verband houdt met de oorspronkelijke kanker. Daarnaast is het mogelijk dat een nieuwe tumor zich ontwikkelt uit cellen die na de eerste behandeling zijn achtergebleven. Deze kunnen zich bevinden in het borstweefsel, het littekengebied, de lymfeklieren, of in de nabijheid van het litteken in de oksel. Ook kunnen er uitzaaiingen voorkomen op andere locaties in het lichaam.
Indien de kanker beperkt blijft tot de borst of de nabijgelegen lymfeklieren (zoals die in de oksel, bij het sleutelbeen of het borstbeen), is genezing vaak nog haalbaar. Echter, bij uitgezaaide borstkanker in meerdere organen en/of botten, is genezing over het algemeen niet meer mogelijk.
Risicofactoren bij borstkanker
De gevolgen van borstkanker strekken zich uit over zowel fysieke als emotionele aspecten van het leven. Na de diagnose kunnen patiënten diverse complicaties ervaren:
- Vermoeidheid en neuropsychologische symptomen: Veel patiënten ervaren aanhoudende vermoeidheid of problemen met geheugen en concentratie.
- Fysieke beperkingen: Een stijve schouder, lymfoedeem en neuropathie zijn veelvoorkomende fysieke klachten. Daarnaast kan de behandeling van borstkanker leiden tot huidproblemen.
- Veranderingen in seksualiteit en intimiteit: Borstkanker kan diepgaande effecten hebben op seksualiteit en de relatie met intimiteit.
- Emotionele impact: Somberheid en depressie komen vaak voor bij patiënten, evenals angst voor terugkeer van de ziekte.
- Fysieke gezondheidsproblemen: Patiënten kunnen gewichtstoename ervaren en overgangsklachten door de behandeling. Daarnaast is er een verhoogd risico op botontkalking (osteoporose) en zelfs hartfalen.
- Vruchtbaarheidsissues: Chemotherapie kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid, wat vooral impact heeft op jongere patiënten.
Tijdens het bevolkingsonderzoek borstkanker worden veel gevallen vroegtijdig ontdekt, wat belangrijk is voor de behandelingsopties en prognose.
Erfelijke borstkanker
Erfelijke borstkanker ontstaat wanneer genetische afwijkingen, die vaak binnen families voorkomen, de kans op het ontwikkelen van deze ziekte verhogen. Het is verantwoordelijk voor ongeveer 5-10% van alle borstkankergevallen. Vrouwen met een erfelijke aanleg voor borstkanker krijgen vaak op jongere leeftijd de diagnose.
Het risico op borstkanker is significant hoger bij vrouwen met bepaalde genetische mutaties, zoals BRCA1 of BRCA2.
Erfelijkheid speelt een cruciale rol bij het vroegtijdig identificeren van risico's, daarom is genetisch advies en regelmatige screening essentieel voor diegenen met een familiegeschiedenis van de ziekte.
Zelf je borsten controleren
Borstzelfonderzoek is een belangrijke methode voor vroege detectie van borstkanker, vooral omdat borstkanker de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen is.
Om je borsten te controleren, begin je met visuele inspectie in de spiegel, zoekend naar veranderingen in vorm, grootte, of de huid van de borst, zoals intrekkingen of verkleuring.
Deze zelfchecks zijn vooral cruciaal voor vrouwen tussen de 50 en 70 jaar, maar alle vrouwen (vanaf 20 jaar) moeten alert blijven op symptomen die kunnen wijzen op borstkanker. Bij ongewone bevindingen is het belangrijk om direct contact op te nemen met een huisarts. Maak gebruik van onze gratis infographic tijdens het controleren!
Het bevolkingsonderzoek
Het bevolkingsonderzoek borstkanker is een belangrijke preventieve maatregel gericht op vrouwen tussen de 50 en 70 jaar, waarbij 1 op de 7 vrouwen te maken krijgt met deze meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen.
Dit onderzoek helpt vroegtijdig kwaadaardige gezwellen en voorstadia van borstkanker te identificeren. Door middel van mammografie kunnen specialisten tumoren ontdekken die nog niet voelbaar zijn, zoals een knobbeltje in de borst.
Werk en re-integratie
Het herstelproces tijdens en na een behandeling voor borstkanker is uniek voor iedereen, en brengt vaak een re-integratietraject met zich mee.
Het kan even duren voordat je je weer helemaal jezelf voelt. Vaak zijn er nog nabehandelingen en regelmatige controles in het ziekenhuis.
Na de intensieve behandelingen kun je te maken krijgen met vermoeidheid, concentratieverlies of geheugenproblemen, waardoor fulltime werken soms niet direct mogelijk is en parttime werken een betere optie lijkt.
Tijdens de re-integratiefase worden veel borstkankerpatiënten zich bewust van de impact van hun ziekte en behandeling. Het is niet ongewoon dat er twijfels ontstaan over je capaciteiten en wat je kunt hervatten van je werkzaamheden.
Het is cruciaal om deze gevoelens bespreekbaar te maken en helder te communiceren met je werkgever dat je mogelijk nog niet op je oude niveau kunt presteren.
Aarzel niet om gespecialiseerde ondersteuning te zoeken. Er bestaan re-integratiebureaus die gespecialiseerd zijn in ondersteuning bij werk na kanker.
Deze bureaus bieden hulp aan zowel jou als je werkgever rondom ziekteverzuim, re-integratie en werkbegeleiding tijdens de behandelperiode.
Meer informatie over borstkanker
Raadpleeg de onderstaande websites voor meer informatie over borstkanker of maak direct een afspraak met een van onze mammacare-adviseuses of onze Buddy bij Kanker:
Maak een afspraak
Vul onderstaand formulier in en wij nemen direct vrijblijvend contact met je op voor een afspraak of intake.