Anti-hormonale therapie bij borstkanker

Anti-hormonale therapie, ook bekend als hormoontherapie, is effectief als je een hormoongevoelige tumor hebt. Deze behandeling verkleint de kans dat de kanker terugkeert.

Lees hier meer over Wat is borstkanker?

Lees hier meer over de verschillende borstkanker behandelingen

Hoe werkt anti-hormonale therapie?

Anti-hormonale therapie richt zich op het bestrijden van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron, die hormoongevoelige tumoren kunnen laten groeien.

Bij deze behandeling krijg je medicijnen die de productie van deze hormonen verminderen of hun invloed op de kankercellen beperken. Deze medicijnen hebben effect door je hele lichaam.

Waarom hormoontherapie voor hormoongevoelige tumor?

Hormoontherapie, of endocriene therapie, is een effectieve behandeling voor hormoongevoelige borstkanker. Deze therapie bestaat uit medicijnen die de aanmaak van hormonen zoals oestrogeen en progesteron beperken of hun invloed op kankercellen verminderen.

Door het verminderen van de hormonale invloed, maakt anti-hormonale therapie de kans kleiner dat de kanker terugkomt of uitzaait. Vaak duurt anti-hormonale therapie 5 tot 10 jaar en kan naast andere behandelingen worden ingezet.

Hoewel er bijwerkingen kunnen optreden, bespreken veel patiënten met hun verpleegkundig specialist de voor- en nadelen om een weloverwogen keuze te maken. Deze therapie kan de groei van de tumor significant verminderen.

Soorten anti-hormonale therapie bij borstkanker en medicijnen

Er zijn twee groepen anti-hormonale therapie:

1. Medicijnen die de aanmaak van hormonen blokkeren: Deze voorkomen dat je lichaam hormonen aanmaakt die de groei van kankercellen kunnen stimuleren.
2. Medicijnen die de werking van hormonen remmen: Deze verminderen de invloed van hormonen op de kankercellen.

De keuze voor een specifieke soort anti-hormonale therapie hangt af van het stadium van je borstkanker, of je al in de overgang bent, en de mogelijke bijwerkingen die je kunt ervaren.

Medicijnen die de aanmaak van de hormonen blokkeren

Voor vrouwen die nog niet in de overgang zijn:

Vruchtbare vrouwen produceren vrouwelijke geslachtshormonen in de eierstokken. Als je nog in de vruchtbare leeftijd bent, kun je hormonale therapie krijgen die de werking van je eierstokken tijdelijk stillegt.

Deze behandeling met anti-hormonale therapie, bekend als LHRH-agonisten, wordt toegediend via een injectie die elke 1 tot 3 maanden wordt herhaald. Veelgebruikte LHRH-agonisten zijn gosereline (Zoladex), busereline (Suprefact), leuproreline (Lucrin) en triptoreline (Decapeptyl).

Een alternatief is het operatief verwijderen van de eierstokken, wat je vervroegd in de overgang brengt met bijbehorende klachten, en je kunt daarna niet meer zwanger worden.

Het is belangrijk de voor- en nadelen van deze opties te bespreken met je arts om een weloverwogen keuze te maken over anti-hormonale therapie. Deze therapie kan bijwerkingen geven, en afhankelijk van de invloed van hormonen zoals oestrogeen en progesteron kan de groei van de tumor kleiner worden of zelfs stoppen.

Bespreek welke bijwerkingen je last krijgt en hoe je deze kunt beheersen tijdens de behandeling met anti-hormonale therapie.

Voor vrouwen na de overgang:

Na de overgang maken je eierstokken geen vrouwelijke hormonen meer aan, maar het vetweefsel en de bijnieren doen dit nog wel.

Een belangrijk eiwit bij de aanmaak van deze hormonen is aromatase. Je kunt anti-hormonale therapie krijgen die aromatase blokkeert: een aromataseremmer.

Aromataseremmers zoals anastrozol, letrozol, en exemestaan (Aromasin) blokkeren de aanmaak van vrouwelijke hormonen.

Deze medicijnen neem je dagelijks in de vorm van een tablet.

Medicijnen die de werking van hormonen remmen

Er zijn medicijnen die de werking van vrouwelijke hormonen op borstkanker kunnen remmen. Deze anti-hormonale therapie omvat ‘nephormonen’ die verhinderen dat de echte hormonen de kankercellen bereiken. Deze medicijnen worden ook wel anti-oestrogenen genoemd.

Tamoxifen is het bekendste medicijn uit deze groep. Of je nu wel of niet in de overgang bent, je kunt tamoxifen gebruiken. Het zijn tabletten die je dagelijks inneemt.

Een ander anti-oestrogeen is fulvestrant (Faslodex), dat via een maandelijkse injectie wordt toegediend. Fulvestrant wordt vooral voorgeschreven bij uitgezaaide borstkanker.

Wanneer anti-hormonale therapie bij borstkanker?

Anti-hormonale therapie is effectief als je een hormoongevoelige tumor hebt. Je arts zal deze behandeling adviseren als de verwachte voordelen groter zijn dan de mogelijke bijwerkingen. Het is belangrijk om met je arts te bespreken hoe deze therapie je levensverwachting kan beïnvloeden.

Het is echter niet altijd vooraf te voorspellen hoe goed de borstkanker zal reageren op anti-hormonale therapie.

Voor of na de borstoperatie anti-hormonale therapie?

Je kunt anti-hormonale therapie krijgen als onderdeel van een genezende behandeling. Deze therapie is bedoeld om de kans te verkleinen dat de ziekte later terugkeert als uitgezaaide borstkanker.

De arts adviseert anti-hormonale therapie als de kans dat de tumor binnen 10 jaar terugkomt groter is dan 3%. Deze kans wordt berekend met een computermodel, gebaseerd op factoren zoals de grootte van de tumor, de graad van de tumor en de aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren.

De arts bespreekt met jou het beste moment om met anti-hormonale therapie te beginnen, afhankelijk van jouw specifieke situatie.

Hoelang duurt de Anti-hormonale therapie behandeling?

Anti-hormonale therapie duurt meestal 5 jaar. Bij een hoog risico op terugkeer van de ziekte kan de behandeling langer duren, namelijk 7 tot 10 jaar.

 Anti-hormonale therapie bij teruggekeerde borstkanker

Borstkanker kan soms terugkeren na de behandeling. Als de teruggekeerde borstkanker hormoongevoelig is, kun je opnieuw anti-hormonale therapie krijgen. Je arts zal de verschillende behandelopties met je bespreken.

Anti-hormonale therapie bij uitgezaaide borstkanker

Bij uitgezaaide hormoongevoelige borstkanker kan anti-hormonale therapie worden ingezet om klachten te verminderen of om nieuwe klachten zo lang mogelijk uit te stellen. Deze behandeling kan de groei van de uitzaaiingen vertragen, hoewel het de kanker niet kan genezen.

Er zijn diverse medicijnen beschikbaar, zoals anastrozol, letrozol, exemestaan, fulvestrant en tamoxifen. Je arts zal met je bespreken welk medicijn het beste aansluit bij jouw situatie.

Bijwerkingen van anti-hormonale therapie bij borstkanker 

Bij anti-hormonale therapie kunnen bijwerkingen optreden, en de ernst en soort bijwerkingen die je ervaart kunnen per persoon verschillen.

Als je veel last hebt van de bijwerkingen, is het belangrijk dit te bespreken met je arts. Samen kunnen jullie de voor- en nadelen van de anti-hormonale therapie tegen elkaar afwegen. Vind je de nadelen te groot, dan kun je besluiten om de behandeling te stoppen.

Enkele mogelijke bijwerkingen van anti-hormonale therapie kunnen zijn:

• Overgangsklachten, zoals opvliegers
• Botontkalking
• Onvruchtbaarheid
• Somberheid en depressie
• Gewichtstoename
• Seksuele problemen